فتالیک انیدرید
فتالیک انیدرید با فرمول شیمیایی C₈H₄O₃ یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب‌کم است؛ که جرم مولی آن 148٫1 گرم بر مول می‌باشد. شکل ظاهری این ترکیب، دانه‌های سفید است. انیدرید فتالیک فرم تجاری اصلی اسید فتالیک است. این جامد بی‌رنگ یک ماده شیمیایی مهم صنعتی به ویژه برای تولید در مقیاس بزرگ روان‌کننده پلاستیک هاست.
روش تولیدفتالیک انیدرید
سنتز فتالیک انیدرید
امروزه انیدرید فتالیک از اکسیداسیون نفتالین یا ارتو زایلن در فاز گازی در جریان هوا با پنتا اکسید وانادیم و دی اکسید تیتانیم تهیه می شود. این واکنش گرمازا است و انیدرید مالئیک نیز به عنوان محصول جانبی تولید می شود. PA از حرارت دادن فتالیک اسید نیز به دست می آید.
کاربردهای فتالیک انیدرید
عمده کاربرد فتالیک انیدرید در سنتز پلاستی سایزرها، رزین های آلکیدی و رزین های پلی استر غیر اشباع می باشد. مشتقات این ماده فتالات استرها هستند که خود عامل اصلی تهیه نرم کننده هایی مانند DIDP، DOP، BBP و DINP می باشند. این ترکیبات اصلی ترین نرم کننده ها برای رزین های پلی وینیل کلراید می باشند که مصرف عمده آن در طناب های پلاستیکی، شیلنگ های باغبانی و وسایل خانگی می باشد.
رزین های پلی استر غیر اشباع از واکنش یک اسید غیر اشباع دی کربوکسیلیک، گلیکول ها و یک نوع اسید آروماتیک کربوکسیلیک که غالبا PA یا ایزو فتالیک اسید و یا مخلوط آن دو به دست می آید. این رزین ها در استخر، رویه های سقف، لوله ها، قایق های تفریحی، وسایل اسکی، تانک های ضد زنگ و لوازم بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرد.
رزین های آلکیدی از واکنش اسیدهای چند عاملی و یا انیدریدها مانند فتالیک انیدرید، ایزو فتالیک و مالئیک انیدرید با گلیسیرین و یا پنتا اریتریتول به دست می آیند. رزین های آلکیدی در پوشش های معماری، مصارف خانگی، تجاری و صنعتی و در رنگ های لاستیکی و ترافیکی استفاده می شوند.
PA همچنین به عنوان ضد ویروس، بازدارنده شعله، تولید رنگدانه ها، انیدریدهای هالوژنه، رزین های پلی اتر ایمید و پلی استر پلی ال ها به کار می رود. کینولین زرد یک رنگ محبوب است که از فشرده سازی فتالیک انیدرید و 2-متیل کینولین به دست می آید.