لوله فلزی:
لوله فلزی یا همان لوله های فولادی، از نوع لوله های مستحکم، صلب و با ضریب انبساط حرارتی پایین است. البته لوله فلزی سنگین بوده و برای جابجایی نیاز به عوامل کاری بیشتری دارد.
لوله چیست؟
لوله قطعه ای استوانه ای شکل و توخالی است که در سیستم های لوله کشی به منظور انتقال مایعات، گازها و گاها جامدات کاربرد دارد.
ویژگی های لوله فلزی:
لوله های سیاه درزدار و لوله های مانیسمان به طور معمول در معرض خوردگی قرار دارند. اگرچه در کشور ما برای ایجاد تمایز لوله های فلزی را با نام لوله های کربن استیل یا لوله های سیاه می شناسیم اما باید توجه کنیم که لوله های گالوانیزه و لوله های استنلس استیل نیز در دسته ی لوله های فلزی قرار دارند.
لوله های فلزی در انواع مختلف تولید می شود که بر حسب کاربرد به 3 دسته مهم تقسیم می شوند.
انواع لوله فلزی:
لوله ها دارای آلیاژهای متفاوتی می باشند که یکی از پرکاربردترین آلیاژهای مصرفی در تاسیسات و صنعت ، لوله های فولادی می باشند که به نام لوله های فلزی نیز شناخته می شوند . لوله های فولادی نیز دارای دسته بندی های متفاوتی می باشند که کی از رایج ترین آن ها لوله های کربن استیل و لوله های ST - 37 می باشند .
در ادامه به بررسی لوله های کربن استیل خواهیم پرداخت :
لوله مانیسمان ( بدون درز )
لوله سیاه درزدار
لوله گالوانیزه
لوله مانیسمان چیست؟
از لوله های مانیسمان در سیستم های فشار بالا و دما بالا استفاده می گردد و این نوع لوله ها قابلیت دوام بیشتری در محیط های با خوردگی بالا دارند و ساختار و مقاومت یکنواختی در تمام طول لوله وجود دارد. لوله های بدون درز به روش های مختلفی همچون ریخته گری شنی، ریخته گری گریز از مرکز، مانیسمان و...تولید می گردد.
هزینه تولید لوله های مانیسمان در سایزهای بزرگ زیاد بوده و معمولا در سایزهای کوچکتر از آنها استفاده می شود.لوله های مانیسمان نام دیگر آن، لوله بدون درز می باشد که برای استفاده در فشار و دمای بالا می باشد از جمله مواردی که از لوله مانیسمان استفاده می شود برای سیستم اطفاء حریق ، موتورخانه و...می باشد.
لوله سیاه درزدار چیست؟
نوع دیگری از لوله ها ، لوله های درز دار می باشند که با استفاده از لوله کردن ورق و جوشکاری درز آن تولید می شود. از لوله های درز دار برای انتقال گاز، بخار و آب در سیستم های تاسیساتی فشار متوسط و سیستم های آتش نشانی و فاضلاب استفاده می شود.
لوله های درز دار هزینه تولید پایین تری داشته و نسبت به لوله های مانیسمان قیمت پایین تری دارد همچنین حد تحمل فشار و دمایی پایین تری نسبت به لوله های مانیسمان دارد.می توانید با مراجعه به بخش لوله های درزدار از قیمت لوله ها مطلع شوید.
نکته:برای سایزهای کوچک و متوسط لوله های مانیسمان مناسبتر و در سایزهای بزرگ لوله های درزدار به صرفه ترند.
لوله گالوانیزه چیست ؟
لوله های گالوانیزه نیز نوع دیگری از لوله ها فلزی می باشد که به دو دسته لوله های فولادی گالوانیزه و لوله های آهنی گالوانیزه تقسیم می شوند. لوله های فولادی گالوانیزه در مقایسه با نوع آهنی سبکتر و براق تر هستند.
از لوله ای گالوانیزه در تجهیزات تهویه مطبوع، محیط های اسیدی و مستعد زنگ زدن، گلخانه ها،تصفیه خانه ها، حصارکشی، سیستم های تخلیه فاضلاب استفاده می شود. کلیه لوله های گالوانیزه در شاخه های 6 متری و از سایز 1/2 اینچ تا قطر 6 اینچ تولید می گردند و اتصال آنها به صورت دنده ای است.
لوله های گالوانیزه معمولا در سیستم زیرزمینی کاربرد ندارد. لوله های گالوانیزه برای انتقال آب استفاده می شود و به علت پوششی که از فلز روی دارند مورد خوردگی و زنگ زدگی قرار نمیگیرند . لوله های گالوانیزه به صورت جوشی استفاده نمی شوند و هر دو سر آن به صورت دنده ای می باشد.
گالوانیزاسیون به دو روش خوردگی لوله را کاهش می دهد:
لایه ای مانند رنگ بر روی لوله ایجاد می کند و لایه ی اکسیدی شبیه آلومینیوم یا ضد زنگ را تشکیل می دهد.
لایه ی روی (Zn) نقش فداکارانه ای را در لوله ی گالوانیزه بازی می کند. در یک فرآیند خوردگی همواره آند فدای کاتد شده و خورده می شود و در لوله گالوانیزه لایه ی روی (zinc) نقش آندی را ایفا می کند.
صلبیت لوله های فولادی
صلبیت در لوله ها نقش بسیار مهمی دارد چرا که به واسطه آن فاصله بین بست و آویز لوله تعیین می شود. بست لوله های فلزی به دلیل صلبیت بالا در فواصل بزرگتری قرار می گیرد. در لوله و اتصالات پلیمری که انعطاف بیشتری دارند فاصله بست ها باید کمتر باشد.
مزایای لوله های فولادی:
ضریب انبساط حرارتی لوله های فولادی کم است و بنابراین در سیستم هایی که از لوله های فولادی استفاده می شود نیاز کمتری به لوپ های انبساطی و همینطور قطعه انبساطی یا لرزه گیرهای آکاردئونی است.
اگرچه لوله های فولادی صلبیت بالایی دارند و کمتر تغییر شکل می دهند اما در عوض نیروهای بزرگی را به تکیه گاهها وارد می کنند.
لوله های سیاه فولادی:
لوله های سیاه فولادی، پوشش گالوانیزه ندارد. نام لوله سیاه به دلیل پوشش تیره سطح این نوع لوله هاست که به دلیل آهن اکسیده شده بر روی آن ایجاد شده است. از لوله های فلزی سیاه در مکانهایی استفاده می شود که نیازی به لوله گالوانیزه نباشد.
لوله های سیاه به دلیل مسائل بهداشتی، برای انتقال آب آشامیدنی کاربردی ندارد اما می تواند در انتقال سیالاتی مانند گاز و سیالاتی بجز آب آشامیدنی استفاده شود. قیمت لوله سیاه به علت اینکه فرآیند گالوانیزه روی آن ها انجام نمی شود از قیمت لوله هایی که فرآیند گالوانیزه انجام می شود پایین تر است.